Mã vạch và GS1 – Bí quyết đảm bảo Minh bạch và Chất lượng cho sản phẩm xuất khẩu

Yêu cầu minh bạch về nguồn gốc đang là xu hướng không thể đảo ngược trên toàn cầu. Từ người tiêu dùng cho đến các cơ quan quản lý xuất nhập khẩu, tất cả đều đòi hỏi thông tin chính xác về nơi sản xuất, quá trình chế biến, và hành trình của sản phẩm. Vì vậy, truy xuất nguồn gốc sản phẩm không còn là một tính năng bổ sung mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc, đặc biệt đối với các doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng quốc tế.

Để giải quyết nhu cầu này, tiêu chuẩn GS1 cung cấp một “ngôn ngữ chung” được chuẩn hóa. Mã vạch GS1 chính là công cụ vật lý hiệu quả nhất để ghi lại và truyền tải dữ liệu tức thời về lịch sử, vị trí và các đặc tính khác của sản phẩm. Đây là nền tảng vững chắc cho một hệ thống quản lý chuỗi cung ứng minh bạch và tin cậy.

Bài viết này sẽ phân tích chi tiết vai trò mã vạch dựa trên tiêu chuẩn GS1, giải thích các thành phần cốt lõi như GTIN, và cung cấp hướng dẫn để doanh nghiệp bạn có thể áp dụng hiệu quả máy in mã vạch và máy quét mã vạch để đạt được khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm toàn diện.

Tổng quan về Tiêu chuẩn GS1 và Hệ thống Mã hóa

GS1 là gì?

GS1 là một tổ chức quốc tế phi lợi nhuận, chuyên thiết lập các tiêu chuẩn định danh và mã vạch được chấp nhận rộng rãi trên toàn thế giới. Mục đích của GS1 là tạo ra một “ngôn ngữ chung” thống nhất, giúp các đối tác trong chuỗi cung ứng toàn cầu có thể trao đổi thông tin về sản phẩm, tài sản và vị trí một cách chính xác và hiệu quả.

GS1 là gì?

GTIN – Mã định danh Sản phẩm (Mã vạch GS1)

GTIN chính là chuỗi số duy nhất được mã hóa thành mã vạch (phổ biến nhất là EAN/UPC/Data Matrix) mà chúng ta thường thấy trên sản phẩm bán lẻ. Mã này định danh sản phẩm ở mọi cấp độ, từ đơn vị bán lẻ nhỏ nhất đến một thùng hàng lớn.

Để in mã vạch GS1 đạt chuẩn, doanh nghiệp cần sử dụng máy in mã vạch chuyên dụng, đảm bảo chất lượng in sắc nét để máy quét mã vạch có thể quét mã vạch một cách dễ dàng và chính xác tại mọi khâu.

GLN và SSCC – Định danh Vị trí và Lô hàng

GLN (Global Location Number): Mã định danh duy nhất cho các vị trí thực tế của các bên tham gia chuỗi (nhà máy, kho bãi, điểm bán lẻ).

SSCC (Serial Shipping Container Code): Mã định danh duy nhất cho từng đơn vị logistics (pallet, thùng hàng lớn).

Việc áp dụng các mã này cho phép máy quét mã vạch ghi lại không chỉ thông tin sản phẩm, mà còn cả vị trí và lô hàng mà nó thuộc về, tạo nên một chuỗi dữ liệu truy xuất nguồn gốc không thể bị bẻ gãy.

Vai trò Thiết yếu của Mã vạch trong Truy xuất Nguồn gốc Sản phẩm

Ghi nhận và Mã hóa Dữ liệu Tức thời

Khác với các mã vạch 1D truyền thống, mã vạch GS1 hiện đại (như mã vạch 2D, Data Matrix, hay QR Code) có khả năng mã hóa lượng dữ liệu khổng lồ:

• Mã hóa Chi tiết: mã vạch GS1 cho phép mã hóa thông tin chi tiết về sản phẩm như ngày sản xuất, số lô hàng, và hạn sử dụng ngay trên bề mặt tem nhãn.
• In mã vạch chất lượng cao bằng máy in mã vạch chuyên dụng đảm bảo rằng các thông tin quan trọng này được hiển thị rõ ràng và có thể được quét mã vạch tức thời. Đây là bước đầu tiên để truy xuất nguồn gốc sản phẩm một cách chính xác.

Kết nối Mọi Điểm Chạm (Farm-to-Fork)

Khả năng quét mã vạch của máy quét mã vạch tạo ra một chuỗi dữ liệu liên tục, không thể bị thay đổi trong suốt hành trình sản phẩm:

• Xây dựng Chuỗi Dữ liệu: Tại mỗi khâu quan trọng của chuỗi cung ứng (từ sản xuất, đóng gói, kiểm tra chất lượng, vận chuyển đến bán lẻ), máy quét mã vạch sẽ ghi nhận thông tin và thời gian giao dịch.
• Sự liên kết dữ liệu này giúp hệ thống truy xuất nguồn gốc có thể tái tạo lại toàn bộ lịch sử của sản phẩm, trả lời chính xác câu hỏi: “Sản phẩm này đến từ đâu và đã đi qua những nơi nào?”

Chống Hàng giả và Bảo vệ Thương hiệu

Serial Hóa Sản phẩm: Khi mã vạch GS1 được kết hợp với số serial hóa (mỗi đơn vị sản phẩm có một ID độc nhất, ngay cả khi chúng cùng lô hàng), nó trở thành công cụ hiệu quả để chống hàng giả.

Bằng cách quét mã vạch và kiểm tra với cơ sở dữ liệu, người tiêu dùng hoặc cơ quan chức năng có thể xác minh tính hợp pháp của sản phẩm. Việc in mã vạch chính xác giúp thương hiệu kiểm soát thị trường và bảo vệ uy tín của mình.

Các Bước Triển khai Mã vạch GS1 cho Hệ thống Truy xuất Nguồn gốc

Đăng ký và Thiết lập Mã doanh nghiệp GS1

Doanh nghiệp cần liên hệ với cơ quan quản lý GS1 tại Việt Nam để đăng ký mã số doanh nghiệp. Mã này là cơ sở để tạo ra các GTIN (Mã định danh sản phẩm) duy nhất của riêng bạn, đảm bảo tính hợp lệ quốc tế của mã vạch GS1.

Thiết kế và In tem Mã vạch GS1

• In mã vạch 2D: Với yêu cầu lưu trữ nhiều thông tin chi tiết (lô hàng, hạn sử dụng) cho mục đích truy xuất nguồn gốc, doanh nghiệp nên ưu tiên sử dụng mã vạch 2D (Data Matrix hoặc QR Code).
• Lựa chọn Thiết bị: Cần đầu tư vào máy in mã vạch có độ phân giải cao (tối thiểu 300 dpi) và phù hợp với môi trường sản xuất để đảm bảo quá trình in mã vạch luôn sắc nét, bền bỉ và dễ dàng cho máy quét mã vạch đọc.

Tích hợp Hệ thống Đọc Dữ liệu

Sử dụng Máy quét mã vạch: Lựa chọn máy quét mã vạch công nghiệp hoặc thiết bị đọc mã vạch cầm tay chuyên dụng, có khả năng giải mã nhanh chóng các mã vạch GS1 phức tạp (mã 2D, mã kết hợp Application Identifier).

Tích hợp Hệ thống Đọc Dữ liệu

Kiểm soát Điểm chạm: Đặt các máy quét mã vạch tại tất cả các điểm kiểm soát quan trọng (nhập kho nguyên liệu, kiểm tra chất lượng, đóng gói, xuất kho) để ghi nhận dữ liệu tại mọi khâu.

Lưu trữ Dữ liệu Truy xuất

Kết nối dữ liệu quét mã vạch thu thập được với phần mềm quản lý chuỗi cung ứng hoặc hệ thống ERP. Hệ thống này sẽ lưu trữ toàn bộ lịch sử giao dịch và thông tin chi tiết của sản phẩm, giúp phục vụ cho việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm khi cần.

Xây dựng Lòng tin Khách hàng bằng Minh bạch Tuyệt đối

Việc áp dụng tiêu chuẩn GS1 không chỉ đơn thuần là hoàn thành một yêu cầu kỹ thuật hay xuất khẩu. Đây là một chiến lược kinh doanh then chốt để xây dựng lòng tin tuyệt đối với người tiêu dùng và đối tác.

Mã vạch GS1 chính là công cụ vật lý mạnh mẽ để thực thi chiến lược truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Bằng cách in mã vạch đạt chuẩn và sử dụng máy quét mã vạch để quét mã vạch tại mọi điểm chạm, doanh nghiệp đã biến lời hứa về chất lượng thành dữ liệu minh bạch, có thể kiểm chứng.

>>> Có thể bạn quan tâm:

• Thị trường Thiết bị Mã vạch Bắc Ninh – Cơ hội Bứt phá từ Làn sóng FDI và Chuyển đổi số
• Vai trò của thiết bị mã vạch trong kỷ nguyên phát triển công nghiệp Bắc Ninh
• Mã vạch – Chìa khóa vàng cho quản lý kho bãi hiệu quả và chính xác